جانوران پهنه هاي اقيانوسي نورگير(پهنه افيوتيك)
بالاترين لايه اقيانوسهاي جهان، در طي روز با تابش خورشيد گرم مي شود. اين لايه شفاف اقيانوسي، پهنه نورگير يا پهنه افيوتيك (افيوتيك در زبان يوناني به معناي نورگير است) ناميده مي شود. عمق اين پهنه، به شفافيت يا تيرگي آب بستگي دارد. ممكن است اين پهنه فقط 50فوت عمق داشته باشد. به طور ميانگين، اين پهنه تا عمق 660 فوتي(200متري) توسعه دارد. عمق ميانگين اقيانوسها حدود 13000فوت يا 4000 متر است. ميانگين حرارت اين پهنه بين 4/10 تا 27 درجه فارنهايت است. در اين پهنه، نور كافي براي فتوسنتز وجود دارد، به همين علت بسياري از گياهان و جانوران فتوسنتزكننده ديگر، در اين پهنه زندگي مي كنند و غذا هم در اين پهنه فراوان است. فتوسنتز، فرآيندي است كه طي آن، نور خورشيد و گاز دي اكسد كربن، به غذا(انرژي شيميايي در كربوهيدراتها ذخيره مي شود) وگاز اكسيژن تبديل مي شوند. قسمت اعظم اكسيژن، توسط فيتوپلانكتونها توليد مي شود. اين توليدكنندگان اوليه(كه اتوتروف هم ناميده مي شوند) اولين حلقه در زنجيره غذايي اقيانوسي هستند. به خاطر وجود اين منابع غذايي، جانوران زيادي هم در اين پهنه زندگي مي كنند. در حقيقت، با وجود اينكه اين پهنه، از نظر حجم آب، كوچكترين پهنه اقيانوسي است اما قسمت عمده حيات اقيانوس در اين قسمت متمركز است. توليدكنندگان اوليه(جلبكها، فيتوپلانكتونها، گياهان)در پهنه افيوتيك، فتوسنتز كنندگان(اتوتروف ها) عبارتند از:
· جلبك شناور: اغلب جلبك دريايي ناميده مي شود. جلبك قرمز(رودوفيت)، پورفيرا(كه از آن مواد خوراكي تهيه مي شود)، دولس، كراميم و مائرل. جلبك سبز(كلروفيت)، تانگويد، كاهوي دريايي(اولوا). جلبك قهوه اي(فائوفيت)، مثل كلپ،سارگاسوم، توربيناريا، ديكتيوتا و راك. · فيتوپلانكتون: پلانكتون تك سلولي فتوسنتزكننده مثل دياتومه، دينوفلاژلات و كوكوليتوفوريد. · گياهان گياهان گلدار(آنژيوسپرمها) غوطه ور: علفهاي دريايي، گياهان گلداري مانند سلگرس و تالاسيا. كاملا غوطه ور نيستند: مانگارو، درختاني كه در بستر كم عمق دريا ريشه دارند اما تا بالاي آب رشد مي كنند. جانوران: جانوران پهنه افيوتيك شامل اكثر ماهيهاي اقيانوس(شامل كوسه و ماهي چهارگوش)، مانووار، ستاره دريايي، لاك پشت دريايي، خوك دريايي، مرجان و پلانكتونهاي جانوري مي باشند. بعضي از كف زيان هم در پهنه افيوتيك زندگي مي كنند. از ويژگيهاي اين پهنه، نور آن و كم عمق بودن است.
بعضي از جانوران اين پهنه، چند رنگ هستند. چندرنگي، هنگامي رخ مي دهد كه قسمتهاي پاييني جانورروشن و بخشهاي بالايي آن تيره است. هنگامي كه يك شكارچي، به يك جانور چند رنگ نگاه كند، آن را با آبهاي تيره اشتباه مي گيرد و هنگامي كه يك شكارچي، به از پايين به جانور چند رنگ نگاه كند، آن را با نور اشتباه مي گيرد. اين انطباق و استتار به پنهان شدن جاندار كمك كرده و او را ازديد شكارچي پنهان مي كند و اين امكان را برايش فراهم مي آورد تا به طور مخفيانه به شكار بپردازد. مثلا اكثر كوسه ها،چند رنگ هستند. |